04-05 marca 2019 roku Europejska Akademia Bezpieczeństwa i Ochrony organizuje w Warszawie szkolenie z zarządzanie kryzysowego, ale czym ono właściwie jest?
Zarządzanie kryzysowe – zarządzanie kryzysem, czyli czym?
Przygotowując szkolenie Zarządzanie Kryzysowe, po raz kolejny kluczowe stało się zrozumienie samej definicji kryzysu. Skoro zarządzamy kryzysowo lub jak niektórzy mówią kryzysem, to warto wiedzieć, czym ten kryzys jest. Definicji jest kilka, poniżej najbardziej popularne oraz źródło słowa “kryzys”.
Etymologia
Kryzys etymologicznie pochodzi z języka starogreckiego “krinen (κρίσις)” i oznacza decyzję. Z biegiem czasu dodawano do słowa kryzys wiele znaczeń dodatkowych związanych z gwałtownością, nieprzewidywalnością i skalą zjawisk wymagających decyzji, aż do dziś, gdzie sytuacja kryzysowa definiowana jest w Ustawie o zarządzaniu kryzysowym, jako:
Sytuacja kryzysowa – należy przez to rozumieć sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków; (art. 3 pkt 1)
W standardzie BS 11200 Crisis Management – Guidance and good practice kryzys i sytuacja kryzysowa są definiowane jako:
Kryzys – nienormalna i niestabilna sytuacja, która zagraża strategicznym celom organizacji, reputacji i rentowności.
Sytuacja kryzysowa – rozwój i zastosowanie zdolności organizacyjnych do radzenia sobie z kryzysami.
Czy Definicje Się Wykluczają?
Uważnie analizując definicję zarządzania kryzysowego, kryzysu i źródło słowa kryzys, można znaleźć bardzo silne powiązanie. W definicji ustawowej ostatnie słowa mówią o tym, że co do zasady sytuacja kryzysowa występuje “ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków”. W przypadku definicji z BS 11200 mowa jest o nienormalnej i niestabilnej sytuacji. A więc nieprzewidzianej i nieplanowanej.
To jest właśnie istota zarządzania kryzysowego, które polega na dyslokacji posiadanych sił i środków. A jako że są one nieadekwatne (Ustawa) czy też nie wynikają z planu (BS 11200), to nie pokryją wszystkich wymagań. Dlatego należy zdecydować, gdzie zostaną skierowane. W tym miejscu dochodzi do podejmowania decyzji o charakterze przełomowym, często w niepowtarzalnych okolicznościach.
Świadomość Sytuacyjna (Situational Awareness)
Świadomość sytuacyjna jest terminem stosunkowo nowym w Polsce. Używany jest często w kontekście zdarzeń gwałtownych, zamachów terrorystycznych, bywa podstawą procedur czy instrukcji postępowania np. przy zdarzeniu typu “aktywny strzelec”. Termin ten jest wykorzystywany również przy zarządzaniu kryzysowym w ujęciu firm, organizacji czy w bezpieczeństwie publicznym. Niestety definicja świadomości sytuacyjnej w Ustawie nie została zawarta. W standardzie BS 11200 świadomość sytuacyjna jest opisana jako:
Stan indywidualnej i / lub zbiorowej wiedzy związanej z przeszłymi i bieżącymi wydarzeniami, ich implikacjami i potencjalnym przyszłym rozwojem
Świadomość sytuacyjna jest kluczowym elementem podejmowania decyzji w sytuacji wystąpienia kryzysu (sytuacji kryzysowej). Dobrą praktyką pozwalającą na uzyskanie świadomości sytuacyjnej jest tworzenie tzw. raportów sytuacyjnych. Ich cele, sposób tworzenia, dokumentowania opisane zostaną w kolejnym artykule.
Zapisy na szkolenie oraz informacje: szkolenia@essa.pro