Security manager czy szef ochrony?

Tłumacząc pierwszy tytuł na język polski, jest to dokładnie to samo. Jednak w praktyce przyjął się nieco inny podział:

• Security manager – to osoba odpowiadająca za ochronę firmy, zatrudniona w chronionej organizacji;
• Szef ochrony – odpowiada za realizację ochrony obiektu, kieruje ochroną fizyczną w rozumieniu Ustawy o ochronie osób i mienia.

W tym drugim przypadku pojawia się jeszcze dodatkowy człon i cała nazwa brzmi “szef ochrony obiektu”. Krótka dygresja- w języku angielskim nie używa się określenia obiekt (object) dla lokalizacji. Jest to “site” lub “plant”( to drugie określenie występuje rzadziej). Poprawnie szef ochrony obiektu to: site security manager.

Czy jest to określenie poprawne?

Spróbujemy odpowiedzieć na to pytanie, przyglądając się zadaniom na obu tych stanowiskach.

Security manager

Security manager to najczęściej stanowisko firmowe. W odniesieniu do ochrony fizycznej realizowanej w oparciu o ochronę osób i mienia jest to osoba nadzorująca ochronę z ramienia przedsiębiorcy. W wielu przypadkach na stanowisko to pojawia się wymaganie posiadania wpisu na listę pracowników kwalifikowanych. Jest to całkowicie niezrozumiałe, gdyż samo posiadanie kwalifikacji nie powoduje uprawnień do wykonywania czynności.

Przykład:

Ukończony kurs podstawowy na Policjanta nie oznacza, że po jego ukończeniu absolwent jest Policjantem. Będzie nim dopiero wtedy, gdy zostanie zatrudniony (rozpocznie służbę) w Policji na stanowisku Policjant.

W ochronie osób i mienia jest dokładnie tak samo. Jest to działanie koncesjonowane, czyli wykonywane za specjalną zgodą organu nadzorczego dla podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Wszystkie zadania opisane w Ustawie o ochronie osób i mienia są realizowane przez firmy ochrony bądź wewnętrzne służby ochrony i ich członków.

Jakie zadania ma security manager?

Jako osoba zajmująca się bezpieczeństwem fizycznym zasobów organizacji, security manager ma szereg zadań związanych z określeniem wymagań dla organizacji ochrony. Przykładowe zadania to:

• Nadzór nad realizacją usług ochrony;
• Identyfikacja wymagań w zakresie bezpieczeństwa fizycznego dla organizacji, jej procesów i zasobów. Wykonywana często w postaci wartościowania zasobów dla procesów oraz analizy zagrożeń i szacowania i oceny ryzyka;
• Organizowanie zasad poruszania się po obiekcie, firmie na podstawie regulaminów organizacyjnych, zasad zarządzania majątkiem itp.;
• Planowanie rozwoju systemów zarządzania bezpieczeństwem firmy;
• Realizowanie zadań związanych z obsługą incydentów, w tym prowadzenie postępowań wyjaśniających w zakresie bezpieczeństwa fizycznego.

Zadań jest dużo więcej, jednak najbardziej istotną kwestią jest to, że Security Manager działa na poziomie organizacji i na tym poziomie określa zasady. Pamiętać należy, że wszelkie procedury związane z bezpieczeństwem fizycznym wynikają z organizacji firmy, a jako takie są elementem tzw. środowiska pracy pracowników firmy.

Szef ochrony obiektu

Szef ochrony obiektu to kwalifikowany pracownik ochrony fizycznej, odpowiadający za organizację ochrony fizycznej na obiekcie, w rozumieniu Ustawy o ochronie osób i mienia. Jego zadaniem jest określenie form i metod działania pracowników ochrony, w celu realizacji wymagań w tym zakresie, postawionych przez Security Managera, ale co ważne, odpowiada za zgodność tych czynności z wymaganiami przepisów prawa, w tym w szczególności Ustawy o ochronie osób i mienia. Wśród tych zadań znajdują się między innymi:

• Określenie zasad wykonywania czynności w formie patroli, posterunków, grup interwencyjnych, konwojów czy monitorowania sygnałów alarmowych.
• Dokumentowanie oraz nadzór nad dokumentowaniem tych działań, w tym w szczególności zgodnie z wymaganiami dla prowadzenia dokumentacji ochronnej, wynikającej z przepisów Ustawy o ochronie osób i mienia oraz aktów wykonawczych do niej.
• Nadzór nad prawidłowym wykonaniem czynności, w tym w szczególności z rozporządzeniem określającym zasady podejmowania interwencji przez pracowników ochrony, ustalania uprawnień i legitymowania, ujęcia oraz użycia środków przymusu bądź użycia lub wykorzystania broni palnej.

Porównanie zadań

Jak widać Security Manager – czyli osoba nadzorująca ochronę odpowiada za zbudowanie pewnego środowiska pracy dla ochrony fizycznej osób i mienia, jako jednego z elementów bezpieczeństwa fizycznego. Jednak to Szef Ochrony Obiektu będzie odpowiadać za wypełnienie tych zadań w obszarze usług specjalistycznych opisanych w Ustawie, jak również on będzie odpowiedzialny za prawidłowość tych działań zgodnie z przepisami.

Błąd fundamentalny – “leasing pracowniczy”

Jednym z błędów fundamentalnych w ochronie jest przejęcie zadań Szefa Ochrony Obiektu przez Security Managera i traktowanie pracowników ochrony jako własnych. W wielu przypadkach można spotkać się z tym że Security Manager, jako osoba nadzorująca ochronę, określa zasady, np. legitymowania, wskazuje osoby, wobec których pracownicy ochrony mają podjąć działania, czy wręcz określa w procedurach zasady ujęcia osoby (np. wskazuje miejsce i formę przetrzymania osoby do czasu przyjazdu Policji).

Działanie takie, jeśli nie będzie prawidłowe może prowadzić do różnych skutków:

• Odpowiedzialności karnej. W przypadku pracowników ochrony jest to art. 50 Ustawy o ochronie osób i mienia. Security Manager może odpowiadać z przepisów Kodeksu Karnego (zależnie od skutku), jako że czyn może być popełniony nie tylko poprzez działania bądź zaniechanie. W art. 18 Kodeksu Karnego opisane są inne formy zjawiskowe popełnienia czynu, w tym tzw. sprawstwo kierownicze. Opisanie procedury, nakazującej działanie niezgodne z przepisami prawa i uprawnieniami pracownika ochrony może stanowić właśnie taką formę.
• Odpowiedzialności cywilnej. Wszystkie firmy ochrony objęte są obowiązkowym ubezpieczeniem OC – odpowiedzialności cywilnej, za działania swoich pracowników. W przypadku gdy działania te są wprost zlecane przez firmę chronioną, może dojść do sytuacji, w której odpowiedzialność ponoszą solidarnie – chroniony i chroniący (przykład z Pomorza, agencja ochrony i chroniona firma wypłaciły odszkodowanie za działanie pracownika ochrony).
• Brak odszkodowania, w przypadku szkody. Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania, jeśli działania Security Managera skutkowały zmianą zasad ochrony fizycznej, za którą odpowiada agencja (polisy dobrowolne).

Te trzy skutki występują najczęściej i powinny być motywatorem do ścisłej współpracy między Security Managerem a Szefem Ochrony Obiektu.

Co w sytuacji, gdy brak jest Security Managera?

Często firmy wynajmujące ochronę fizyczną nie posiadają specjalistycznego stanowiska “Security Manager”. W tym przypadku osobą nadzorującą jest często kierownik administracyjny, firma FM (facility management – zarządzająca nieruchomością) czy specjaliści innych obszarów bezpieczeństwa, np. BHP, czy ochrony środowiska. Sytuacja taka często prowadzi do niewłaściwego określenia zadań ochrony i często sytuacji opisanych jak w podpunkcie wyżej.

Warto rozważyć w tym przypadku przejęcie zadań w zakresie zarządzania bezpieczeństwem fizycznym przez Szefów Ochrony Obiektu. Aby to zrobić, konieczne jest uzupełnienie wiedzy i kwalifikacji, dlatego że osoba ta rozpoczyna zadania w dużo szerszym zakresie. Celem analizy zagrożeń nie będzie już tylko kwestia kradzieży czy wandalizmu, ale ocena bezpieczeństwa organizacji czy procesów w dużo szerszym ujęciu. Również procedury i instrukcje tworzone na rzecz bezpieczeństw fizycznego nie będą obejmować tylko zadań pracowników ochrony, ale będą wchodzić głębiej, w organizację chronionej firmy.

To wymaga zupełnie innego podejścia, szerszej wiedzy, jak również inaczej sporządzonych umów o ochronę. Niemniej z punktu widzenia ekonomicznego jest często rozwiązaniem bardziej opłacalnym niż tworzenie nowego etatu w firmie.